انواع سیستم تولید
۱– انواع سیستم تولید- تولید پیوسته / انبوهی:
انواع سیستم تولید : درست است. سیستم تولید جریانی یا خط تولید برای تولید محصولات استاندارد با دنباله مشخصی از فرآیندها و عملیات به منظور تضمین تولید مداوم و خروجی ثابت استفاده می‌شود. این سیستم به عنوان یکی از مهمترین سیستم‌های تولید شناخته می‌شود و برای تولید محصولاتی مانند خودرو، الکترونیک، محصولات غذایی و غیره استفاده می‌شود.
در سیستم تولید جریانی، مواد و قطعات در دسترس قرار گرفته و از طریق چندین مرحله از فرآیندها و عملیات گذر می‌کنند تا به صورت یک خط تولید ثابت و مداوم تبدیل شوند. این سیستم باعث کاهش موجودی کار در حال انجام شده (WIP) و بالا بودن کیفیت محصول می‌شود و سرعت واقعی تولید را افزایش می‌دهد. با توجه به اینکه هر فرآیند و عملیات به صورت مداوم و به صورت مسلسل انجام می‌شود، این سیستم باعث ایجاد نرخ بالایی از تولید می‌شود. همچنین، باعث کاهش هزینه‌ها، بهبود کیفیت محصولات و افزایش سود شرکت می‌شود.
استفاده از این سیستم نیازمند سرمایه‌گذاری بالایی در ماشین‌آلات و تجهیزات است که به دلیل تمرکز بر روی خط تولید و نیز تمرکز بر برآورد تقاضای مشتریان، ممکن است برای شرکت‌های کوچک یا با حجم تولید کم کمی دشوار باشد. به همین دلیل، این سیستم در کارخانه‌هایی که حجم بزرگی از تنوع کمی از خروجی تولید می‌شود، مناسب است. به عنوان مثال، در کارخانجات نفت، تولید سیمان و کارخانه قند و غیره از این سیستم استفاده می‌شود.
ویژگی‌های تولید پیوسته / انبوهی:
- همان محصول به مدت زمان کافی طولانی تولید می‌شود، بنابراین ماشین‌آلات می‌توانند به ترتیب دنباله پردازش قرار گیرند.
- در حین تولید قطعات، روش‌ها و ماشین‌آلات استاندارد استفاده می‌شود.
- بیشتر تجهیزات شبه اتوماتیک یا خودکار هستند.
- برداشت و جابجایی مواد همچنین به صورت اتوماتیک است (مانند نقاله‌ها).
- کارگران نیمه ماهر به عنوان بیشتر از امکانات اتوماتیک استخدام می‌شوند.
- با جریان محصول در یک خط مشخص، برنامه‌ریزی و کنترل سیستم بسیار آسان‌تر است.
- هزینه تولید برای هر واحد بسیار کم است به دلیل نرخ بالای تولید.
- موجودی در حال انجام کار کم است زیرا برنامه‌ریزی تولید ساده است و می‌توان آن را با سهولت پیاده کرد.
۲– انواع سیستم تولید – تولید کار یا سفارشی:
این نوع تولید به عنوان تولید سفارشی یا تولید بر اساس سفارش شناخته می‌شود. در این نوع تولید، محصولات با توجه به مشخصات مشتری و سفارشات وی تولید می‌شوند. هر سفارش شامل کمیت کوچکی از محصولات یکسان است و از دسته‌های دیگر متفاوت است. این سیستم انعطاف‌پذیر است و می‌توان آن را به تغییرات در طراحی محصول و اندازه سفارش بدون مشکل سازگار کرد. برای این نوع تولید، سرمایه‌گذاری نسبتاً کمتری در ماشین‌آلات و تجهیزات نیاز است.
این سیستم در جایی که محصولات نامتجانس در برابر سفارشات خاص تولید می‌شوند، مناسب است. به عنوان مثال، در صنایع پوشاک، تولیدات چوبی، قطعات الکترونیکی و غیره از این سیستم استفاده می‌شود. در این سیستم، محصولات برای رفع یک سفارش خاص تولید می‌شوند. با این حال، آن سفارش ممکن است فقط یک بار یا در فواصل زمانی نامنظمی تولید شود و یا در فواصل زمانی منظم برای رفع تقاضای مداوم تولید شود. در هر صورت، در این نوع تولید، تنها محصولات مورد نیاز برای سفارش خاص تولید می‌شود و موجودی اضافی از محصولات کاهش می‌یابد.
ویژگی‌های تولید کار یا سفارشی:
- ماشین‌آلات و روش‌های استفاده شده باید با عمومیت قابل استفاده باشند زیرا تغییرات محصول بسیار شایع هستند.
- نیروی انسانی باید کافی ماهر باشد تا با شرایط کاری متغیر مقابله کند.
- برنامه‌ها در این سیستم واقعاً وجود ندارند زیرا هیچ داده مشخصی در مورد محصول موجود نیست. موجودی در حال انجام کار معمولاً بالا است زیرا برنامه‌های دقیق موجود نیستند.
- هزینه تولید معمولاً بالا است به دلیل هزینه‌های مواد و کار.
- گروه‌بندی ماشین‌آلات بر اساس اصل عملکرد (یعنی به عنوان بخش تراش، بخش فرز و غیره) انجام می‌شود.
این سیستم بسیار انعطاف‌پذیر است زیرا مدیریت باید انواع مختلفی از محصولات را تولید کند. سیستم‌های حمل و نقل مواد نیز برای پاسخگویی به نیازهای متغیر محصول انعطاف‌پذیر هستند.
۳– انواع سیستم تولید – تولید متناوب / دسته‌ای:
این نوع تولید به عنوان تولید دسته‌ای شناخته می‌شود. در این سیستم، محصولات به صورت دسته‌های کوچکی تولید می‌شوند و هر دسته شامل محصولات مشابهی است. این دسته‌ها معمولاً برای رفع یک سفارش خاص یا برای پاسخ به تقاضای مداوم تولید می‌شوند. دسته می‌تواند یک بار تولید شود یا به صورت مکرر در فواصل زمانی نامنظمی تولید شود و یا به صورت مکرر در فواصل زمانی منظم برای رفع تقاضای مداوم تولید شود.
در این سیستم، کالاها به طور جزئی برای موجودی و به طوری که برای سفارش مشتری ساخته شده‌اند، تولید می‌شوند. به عنوان مثال، اجزا برای موجودی ساخته می‌شوند، اما به صورت متفاوتی برای مشتریان مختلف ترکیب می‌شوند. این سیستم در جایی که محصولاتی با تعداد کمی تولید می‌شوند و پاسخ به تقاضای متفاوتی از مشتریان نیاز است، مناسب است. به عنوان مثال، در کارخانه‌های خودروسازی، چاپخانه‌ها، کارخانه‌های کالاهای برقی و غیره از این سیستم استفاده می‌شود.
ویژگی‌های تولید متناوبی / دسته‌ای:
- به عنوان مثال، به دلیل استاندارد بودن محصول نهایی تا حدودی می‌توان از اقتصاد مقیاس بهره برد.
- ماشین‌آلات بر اساس اصل عملکرد مجموعه‌بندی می‌شوند که شبیه به تولید کارگاهی است.
- ماشین‌آلات نیمه‌اتوماتیک، خودکار ویژه عموماً برای بهره‌برداری از تشابه محصولات استفاده می‌شوند.
- نیروی کار باید کافی ماهر باشد تا بر روی دسته‌های محصول مختلف کار کند.
- موجودی در حال انجام کار معمولاً بالا است به دلیل نوع طرح و سیاست‌های حمل و نقل مواد اتخاذ شده.
- سیستم‌های حمل و نقل مواد نیمه‌اتوماتیک بیشترین انطباق را با ماشین‌آلات نیمه‌اتوماتیک دارند.
بسیاری از کارخانه‌های تولیدی شامل فرآیندهای تناوبی و مستمر هستند و از عملیات ترکیبی برای تولید محصولات استفاده می‌کنند. در این کارخانه‌ها، ممکن است بخش‌های زیرمجموعه وجود داشته باشند که در یک عملیات مستمر قطعات را تولید می‌کنند، در حالی که بخش مونتاژ نهایی به صورت تناوبی کار میکند.
به عنوان مثال، در صنایع مبلمان، بخش تولید قاب‌ها و بخش تولید پارچه‌های مبلمان ممکن است به صورت مستمر کار کنند، در حالی که بخش مونتاژ مبلمان به صورت تناوبی عمل میکند. به همین ترتیب، در صنایع بسته‌بندی سفارشی نیز، بخش‌های تولید جعبه و بخش تولید محتوای داخل جعبه ممکن است به صورت مستمر کار کنند، در حالی که بخش مونتاژ و بسته‌بندی نهایی به صورت تناوبی عمل میکند.
در این نوع تولید، بخش‌های مختلف کارخانه متفاوت می‌توانند به صورت مستمر یا تناوبی کار کنند، ولی در نهایت تمامی بخش‌ها برای تولید یک محصول مشترک همکاری می‌کنند.
ویژگی‌های تولید گسسته/ دسته‌ای:
- به دلیل تولید محصولات استاندارد و در دسته‌ها، این نوع تولید می‌تواند به بهبود کارایی و کاهش هزینه‌ها منجر شود.
- دستگاه‌ها بر اساس اصول عملیاتی مشابه گروه‌بندی می‌شوند، به طوری که دستگاه‌های مشابه برای تولید محصولات مشابه استفاده می‌شوند.
- دستگاه‌های نیمه اتوماتیک و خودکار برای بهره‌برداری از شباهت بین محصولات استفاده می‌شوند، زیرا این دستگاه‌ها قابلیت تنظیم و تغییر برای تولید محصولات مشابه را دارند.
- نیروی کار باید ماهر بوده و قادر به کار با دسته‌های محصول مختلف باشد، زیرا در این نوع تولید، می‌توان به صورت نامنظم و برای تولید دسته‌های مختلف کار کند.
- موجودی در حال پردازش به دلیل نوع طرح و سیاست‌های کنترل مواد اولیه بالا است، زیرا برای تولید دسته‌های مختلف، نیاز به مواد اولیه متفاوتی داریم.
- سامانه‌های نیمه اتوماتیک برای کنترل مواد اولیه بهتر در ترکیب با دستگاه‌های نیمه اتوماتیک مناسب‌تر هستند، زیرا سامانه‌های نیمه اتوماتیک به صورت دقیق می‌توانند مواد اولیه را کنترل کنند و دستگاه‌های نیمه اتوماتیک می‌توانند به صورت دقیق محصولات را تولید کنند.
بسیاری از کارخانه‌های تولیدی شامل هر دو عملیات گسسته و پیوسته هستند . و از عملیات ترکیبی برای تولید محصولات استفاده می‌کنند. در این کارخانه‌ها، ممکن است بخش‌های زیرمجموعه وجود داشته باشند که قطعات را در یک عملیات پیوسته تولید کرده و در پایان بخش مونتاژ بر اساس دسته‌بندی زمانی تولید کننده است.
به عنوان مثال
در صنایع مبلمان، بخش تولید قاب‌ها و بخش تولید پارچه‌های مبلمان ممکن است به صورت پیوسته کار کنند، در حالی که بخش مونتاژ مبلمان بر اساس دسته‌بندی زمانی تولید کننده عمل میکند. به همین ترتیب، در شرکت های بسته‌بندی سفارشی نیز، بخش‌های تولید جعبه و بخش تولید محتوای داخل جعبه ممکن است به صورت پیوسته کار کنند، در حالی که بخش مونتاژ و بسته‌بندی نهایی بر اساس دسته‌بندی زمانی تولید کننده عمل میکند.
در این نوع تولید، بخش‌های مختلف کارخانه ممکن است به صورت پیوسته یا گسسته کار کنند، ولی در نهایت تمامی بخش‌ها برای تولید یک محصول مشترک همکاری می‌کنند. که این موضوع فرایند برنامه ریزی تولید را در این مدل تولید پیچیده تر میکند.
موارد مرتبط: