ایزو 19450

ایزو 19450

در این مطلب قصد داریم در مورد ISO/PAS 19450 توضیح بدهیم که چیست و چه کاربرد و وظیفه‌ای دارد. این استاندارد در سال ۲۰۱۵ توسط سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO) منتشر شده است و به روش شیء-فرآیند (OPM) می‌پردازد. OPM یک روش مفهومی، زبانی و روش‌شناختی برای مدل‌سازی و نمایش دانش سیستم‌های خودکار است. کاربرد OPM از سیستم‌های ساده تا سیستم‌های پیچیده، چندرشته‌ای و پویا را شامل می‌شود. OPM برای پیاده‌سازی و پشتیبانی توسط ابزارهای استفاده از فناوری اطلاعات و رایانه مناسب است.

عملکرد ایزو 19450

ISO/PAS 19450 هم جنبه زبان و هم جنبه روش‌شناختی OPM را با جزئیات کافی مشخص می‌کند تا یک پایه مشترک برای معماران، طراحان و توسعه‌دهندگان ابزارهای سازگار با OPM برای مدل‌سازی انواع سیستم‌ها فراهم کند. OPM دو حالت نمایش معادل معنایی برای یک مدل را فراهم می‌کند:

نموداری و متنی. یک مجموعه از نمودارهای شیء-فرآیند (OPD) با ساختار سلسله‌مراتبی و ارتباطات متقابل، مدل نموداری را تشکیل می‌دهند، و یک مجموعه از جملات تولید شده به صورت خودکار در زیرمجموعه‌ای از زبان انگلیسی، مدل متنی را به زبان شیء-فرآیند (OPL) بیان می‌کنند.

OPM بر اساس دو اصل اساسی طراح شده است:

هر سامانه را مجموعه‌ای از شئ‌گرایان (objects) و فعالگرایان (processes) تشکيل داده است. شئ‌گرایان حالات ثابت سامانه هستند که در طول عمر سامانه تغيير نمي‌كنند، در حالي كه فعالگرایان تغييراتي هستند كه در حالات شئ‌گرایان رخ مي‌دهند.
هر سامانه را با يك درجة جزئيات خاصي نشان داد. درجة جزئيات يك سامانة به عنوان يك عامل كيفي، تعيين كننده حجم اطلاعاتي است كه در يك لحظه خاص در مورد سامانه ارائه مي‌شود. با افزايش درجة جزئيات، حجم اطلاعات افزايش مي‌يابد و بالعكس.

کاربرد

OPM برای مدل‌سازی سیستم‌های خودکار در زمینه‌های مختلفی مانند سیستم‌های تولید، سیستم‌های نرم‌افزاری، سیستم‌های پزشکی، سیستم‌های هوشمند و سیستم‌های چندعاملی کاربرد دارد. همچنین به مدل‌سازان کمک می‌کند تا سیستم را به صورت یکپارچه و گسترده درک کنند و نقاط ضعف و قوت آن را شناسایی کنند. در ضمن ابزارهایی را فراهم می‌کند که به تولید خودکار کدهای پیاده‌سازی، اسناد فنی، آزمون و ارزیابی سیستم کمک می‌کنند.

ISO/PAS 19450 در حال حاضر توسط ISO/PRF 19450 جایگزین شده است که در مرحله پروژه استاندارد بین‌المللی قرار دارد. این استاندارد جدید هدف دارد تا OPM را به عنوان یک روش استاندارد برای مدل‌سازی سیستم‌های خودکار تثبیت کند.

ایزو 19450 چگونه کار می‌کند؟

ISO/PAS 19450 دو حالت معادل معنایی برای نمایش یک مدل ارائه می‌دهد: نمودار و متن. نمودار شامل یک سری نمودار شیء-فرآیند (OPD) است که به صورت سلسله مراتبی با هم ارتباط دارند. متن شامل یک سری جملات به زبان انگلیسی است که به صورت خودکار از نمودار تولید می‌شوند. این جملات را می‌توان به زبان شئ-فرآیند (OPL) نامید.

OPD ها با استفاده از سه عنصر اصلی شئ، فرآیند و ارتباط ساخته می‌شوند. شئ ها نشان دهنده موجودات ثابت یا متغیر در سامانه هستند. فرآیندها نشان دهنده تغییرات در حالت، مقدار، مکان یا ترکیب شئ ها هستند. ارتباط ها نشان دهنده رابطه بین شئ ها و فرآیندها هستند.

OPL ها با استفاده از قواعد دستور زبان و واژگان مناسب برای توصیف شئ ها، فرآیندها و ارتباط های OPD ها نوشته می‌شوند. OPL ها می‌توانند به صورت خلاصه یا کامل باشند. خلاصه شامل جملات کلیدی برای هر OPD است. کامل شامل تمام جزئیات و توضیحات برای هر OPD است.

مزایای پیاده‌سازی ISO/PAS 19450

پیاده‌سازی ISO/PAS 19450 می‌تواند مزایای زیر را داشته باشد:

افزایش کارایی و کیفیت در مدل‌سازی و تحلیل سامانه‌های خودکار
افزایش ارتباط و هماهنگی بین ذینفعان مختلف سامانه
افزایش انعطاف پذیری و قابلیت توسعه سامانه
افزایش قابلیت اطمینان و امنیت سامانه
افزایش قابلیت تبادل و استفاده مجدد دانش سامانه
افزایش قابلیت استانداردسازی و تطبیق سامانه با محیط

چالش‌های پیاده‌سازی ISO/PAS 19450

پیاده‌سازی ISO/PAS 19450 ممکن است با چالش‌های زیر روبرو شود:

نبود آموزش و آگاهی کافی در مورد OPM و استاندارد
نبود ابزار مناسب و قابل اعتماد برای پشتیبانی از OPM و استاندارد
نبود توافق و همکاری بین ذینفعان مختلف سامانه
نبود فرآیند و روش مناسب برای مدیریت و نگهداری مدل‌های OPM
نبود سازگاری و هماهنگی بین OPM و سایر روش‌ها و استانداردهای مرتبط

نکات مهم در پیاده‌سازی ایزو 19450

برای پیاده‌سازی موفق ISO/PAS 19450 لازم است به نکات زیر توجه داشت:

انتخاب گستره، سطح جزئیات، دیدگاه و هدف مناسب برای مدل‌سازی سامانه
رعایت قواعد، اصول، الگوها و بهترین شئور های OPM در مدل‌سازی سامانه
استفاده از زبان ساده، روان، گویا و یکنواخت در نوشتن OPL
استفاده از نمادها، رنگ ها، شکل ها و جایگذاری مناسب در رسم OPD
برقراری ارتباط منطقی، همگن و کامل بین OPD های مختلف
بررسی، بازخورد، اصلاح و به روز رسانی مدل‌های OPM به صورت دوره‌ای

موارد مرتبط:

خانه ; Microsoft Dynamic ، ERP ، برنامه ریزی تولید . برنامه ریزی عملیات و زمان سنجی ،زمان سنجی . چالش زمان سنجی ، اهمیت تولید مبتنی بر PPC ، عوامل موثر در برنامه ریزی تولید ، TQM چیست ، EFQM چیست ، 6 سیگما