ایزو 9003

در این مقاله قصد داریم در مورد استاندارد iso 9003 توضیح بدهیم که چیست و چه کاربرد و وظیفه‌ای دارد. این استاندارد از سری استانداردهای iso 9000 است که در سال ۱۹۸۷ توسط سازمان بین‌المللی استاندارد (iso) منتشر شد و در سال ۲۰۰۰ بازنگری شد. iso 9003 یک استاندارد غیرصنعتی است که برای کسب و کارهایی مناسب است که نیازی به کنترل طراحی، فرآیند، خرید یا خدمات ندارند و فقط از بازرسی و آزمون به عنوان روشی برای تعیین اینکه آیا محصولات یا خدمات نهایی نیازهای مشتری را برآورده می‌کنند، استفاده می‌کنند.

تاریخچه ایزو 9003

این استاندارد در ابتدا به عنوان یک الگو برای تضمین کیفیت در بازرسی و آزمون نهایی منتشر شد. این استاندارد شامل ۱۸ بخش بود که برای هر کدام لازم بود که یک روش مستندسازی نوشته شود. اصل این استاندارد این بود که «آنچه را که انجام می‌دهید، مستندسازی کنید.و سپس آنچه را که مستندسازی کرده‌اید، انجام دهید». همچنین برای صنایع تولید محصول تمرکز داشت و نه صنایع خدمات. در سال ۱۹۹۴، iso 9003 با تغییرات جزئی به‌روز شد، اما همچنان بر پایه صنایع تولید محصول بود.

در سال ۲۰۰۰، iso 9001 با روش مبتنی بر فرآیندها به‌روز شد و قابلیت حذف بخش‌های خاص را به شرکت‌ها داد، مثلاً طراحی برای شرکت‌هایی که فقط طبق طرح مشتری تولید محصول می‌کردند. با این حذف، نیاز به استانداردهای جداگانه (iso 9001، iso 9002 و iso 9003) برطرف شد و استانداردهای iso 9002 و iso 9003 منسوخ شدند. از سال ۲۰۰۰ به بعد، شرکت‌ها نمی‌توانستند سامانه مدیریت کیفیت خود را به iso 9002 یا iso 9003 تأیید کنند و فقط مجاز به تأیید سامانه مدیریت کیفیت iso 9001 بودند.

کاربردهای ایزو 9003

iso 9003 برای شرکت‌هایی که فقط محصولات یا خدمات نهایی را بازرسی و آزمون می‌کنند و نیازی به کنترل طراحی، فرآیند، خرید یا خدمات ندارند، مناسب است. این شرکت‌ها معمولاً در صنایع انبارداری و فروش مجدد فعال هستند که خود محصول را تولید نمی‌کنند، بلکه فقط محصول را خریداری و فروخته می‌کنند. این شرکت‌ها باید اطمینان حاصل کنند که محصولاتی که خریداری می‌کنند، بازرسی مناسبی را طی کرده‌اند تا بتوانند نیازهای مشتریان خود را برآورده کنند.

وظایف ایزو 9003

iso 9003 به شرکت‌هایی که به آن تأیید شده‌اند، وظایف زیر را می‌دهد:

تعریف و اجرای روش‌های بازرسی و آزمون برای تأیید اینکه محصولات یا خدمات نهایی با استانداردهای کیفیت همخوانی دارند.
اطمینان از اینکه تجهیزات بازرسی و آزمون مناسب، دقیق و قابل اعتماد هستند و به درستی نگه‌داری و کالیبراسیون می‌شوند.
ثبت و نگه‌داری اسناد و اطلاعات مربوط به بازرسی و آزمون و نتایج آن‌ها.
رفع نقص‌های شناسایی شده در محصولات یا خدمات نهایی و جلوگیری از تکرار آن‌ها.
پاسخگویی به شکایات و درخواست‌های مشتریان در رابطه با کیفیت محصولات یا خدمات نهایی.
بهبود مستمر سامانه مدیریت کیفیت بر اساس بازخوردها و داده‌های جمع‌آوری شده.

در این مطلب قصد داریم در مورد استاندارد iso 9003 توضیح بدهیم که شامل نحوه پیاده سازی، مزایای پیاده سازی و چالش های پیاده سازی آن است. این استاندارد یکی از سه مدل برای تضمین کیفیت در سیستم های مدیریت کیفیت است که توسط سازمان بین المللی استاندارد (iso) در سال 1987 منتشر شده است. این استاندارد برای کسب و کارهایی مناسب است که نیاز به طراحی، کنترل فرآیند، خرید یا خدمات پس از فروش ندارند و فقط از بازرسی و آزمون به عنوان روشی برای تعیین اینکه آیا محصولات یا خدمات نهایی با الزامات مطابقت دارند، استفاده می کنند .

نحوه پیاده سازی iso 9003

برای پیاده سازی iso 9003 لازم است که کسب و کار دارای روش های مستند شده برای بازرسی و آزمون محصولات یا خدمات خود باشد. این روش ها باید شامل موارد زیر باشند:

تعریف الزامات کیفیت مورد نظر مشتریان و ذینفعان
تعریف روش های بازرسی و آزمون برای اطمینان از رعایت الزامات کیفیت
تعریف روش های ثبت و نگهداری اسناد و اطلاعات مربوط به بازرسی و آزمون
تعریف روش های رفع نقص و پیشگیری از تکرار آن
تعریف روش های بازخورد و بهبود مستمر فرآیندهای بازرسی و آزمون

مزایای پیاده سازی iso 9003

پیاده سازی iso 9003 مزایای زیر را برای کسب و کار به همراه دارد:

افزایش رضایت مشتریان و اعتماد به نوعیت محصولات یا خدمات
کاهش هزینه های ناشی از برگشت محصولات یا انجام مجدد خدمات
افزایش توانایی رقابت با کسب و کارهای دیگر در بازار
افزایش اعتبار و شناخت در بین مشتریان و ذینفعان
افزایش بهره وری و کارایی فرآیندهای بازرسی و آزمون
افزایش تعهد و مشارکت کارکنان در بهبود کیفیت

چالش های پیاده سازی iso 9003

پیاده سازی iso 9003 چالش های زیر را برای کسب و کار به وجود می آورد:

نیاز به تغییر فرهنگ سازمانی و ارتقاء دانش و مهارت کارکنان در زمینه بازرسی و آزمون
نیاز به تخصیص منابع مالی، انسانی و فنی برای پیاده سازی و حفظ استاندارد
نیاز به هماهنگی و ارتباط با طرف های قراردادی، تأمین کنندگان و مشتریان در رابطه با الزامات کیفیت
نیاز به بروزرسانی و بازبینی دائمی روش ها و فعالیت های بازرسی و آزمون براساس تغییرات محیط
نیاز به حل مشکلات و رفع موانع در فرآیند پیاده سازی استاندارد

نتیجه گیری

iso 9003 یک استاندارد بین المللی برای تضمین کیفیت در بازرسی و آزمون محصولات یا خدمات است که برای کسب و کارهای بدون نیاز به طراحی، کنترل فرآیند، خرید یا خدمات پس از فروش مناسب است. پیاده سازی این استاندارد مستلزم داشتن روش های مستند شده، قابل اندازه گیری و پاسخگو بودن به الزامات کیفیت است. پاسخگو بودن به iso 9003 مزایای زیر را برای کسب و کار دارد:

افزایش رضایت مشتریان و اعتماد به نوعیت محصولات یا خدمات
کاهش هزینه های ناشی از برگشت محصولات یا انجام مجدد خدمات
افزایش توانایی رقابت با کسب و کارهای دیگر در بازار
افزایش اعتبار و شناخت در بین مشتریان و ذینفعان
افزایش بهره وری و کارایی فرآیندهای بازرسی و آزمون

موارد مرتبط:

خانه ; Microsoft Dynamic ، ERP ، برنامه ریزی تولید . برنامه ریزی عملیات و زمان سنجی ،زمان سنجی . چالش زمان سنجی ، اهمیت تولید مبتنی بر PPC ، عوامل موثر در برنامه ریزی تولید ، TQM چیست ، EFQM چیست ، 6 سیگما