نمودار شوارت
نمودار شوارت
این نمودار یکی از ابزارهای کنترل کیفیت است که به نام والتر ای. شوارت، فیزیکدان، مهندس و آماردان امریکایی نامگذاری شده است. این نمودار برای بررسی وضعیت یک فرایند تولید یا کسب و کار از نظر کنترل آماری به کار می‌رود. با استفاده از این نمودار می‌توان تشخیص داد که آیا فرایند در حال حاضر ثابت و پایدار است یا خیر و در صورت وجود تغییرات غیرطبیعی، منابع آن را شناسایی کرد.
تاریخچه نمودار شوارت:
این نمودار در سال ۱۹۲۴ توسط والتر ای. شوارت در شرکت بل تلفن ابداع شد. او اولین بار در یک مقاله علمی به این نمودار اشاره کرد و سپس در سال ۱۹۳۱ در کتاب خود با عنوان Economic Control of Quality of Manufactured Product آن را به صورت جامع توضیح داد. شوارت همچنین معلم و الهام‌بخش دمینگ و جوران، دو پیشگام دیگر در زمینه کنترل کیفیت بود.
کاربرد نمودار شوارت:
نمودار شوارت برای مشاهده رفتار یک فرایند در طول زمان به کار می‌رود. با استفاده از داده‌های جمع‌آوری شده از فرایند، چند خط رسم می‌شود: خط مرکزی که مقدار متوسط فرایند را نشان می‌دهد، خط حد کنترل بالا و خط حد کنترل پایین که با فاصله سه خطای استاندارد از خط مرکزی قرار می‌گیرند و حدود طبیعی تغییرات فرایند را تعیین می‌کنند. هدف از استفاده از نمودار شوارت این است که ببینیم آیا فرایند تحت کنترل است یا خیر. یک فرایند تحت کنترل آن است که تغییرات آن تنها به علل داخلی (طبیعی) باشد و همه نقاط داده در داخل حدود کنترل قرار داشته باشند. چنانچه نقطه‌ای خارج از حدود کنترل باشد یا الگوهای غیرطبیعی دیده شود، باید علل خارجی (غیرطبیعی) را پیدا و رفع کرد.
وظیفه نمودار شوارت:
وظیفه نمودار شوارت این است که به ما بگوید آیا فرایند مورد نظر قابل پیش‌بینی است یا خیر. اگر فرایند تحت کنترل باشد، می‌توانیم با اطمینان بگوییم که چه چیزی از فرایند انتظار داریم و چه کیفیتی را تولید می‌کند. اگر فرایند تحت کنترل نباشد، نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم که فرایند چه کار می‌کند و چه کیفیتی را تولید می‌کند. در این صورت باید به دنبال عوامل موثر بر فرایند باشیم و آن‌ها را کنترل کنیم. نمودار شوارت به ما کمک می‌کند که تفاوت بین تغییرات طبیعی و غیرطبیعی فرایند را بشناسیم و بتوانیم بهبود فرایند را انجام دهیم.
رسم نمودار
برای رسم نمودار شوارت، ابتدا باید چند نمونه از ویژگی کیفی مورد نظر را در زمان‌های مختلف از فرایند جمع‌آوری کنیم. سپس باید آمار مناسب را برای هر نمونه محاسبه کنیم. مثلاً میانگین، بازه، نسبت و غیره. سپس باید خط مرکزی را در مقدار میانگین آمار قرار دهیم. خط مرکزی نشان‌دهنده حالت مطلوب فرایند است. سپس باید حدود کنترل بالا و پایین را رسم کنیم. حدود کنترل نشان‌دهنده آستانه‌های قابل قبول برای تغییرات تصادفی فرایند هستند. به‌طور معمول، حدود کنترل در سه خطای استاندارد بالاتر و پایین‌تر از خط مرکزی قرار می‌گیرند. در نهایت، باید نقاط آمار را روی نمودار نشان دهیم و الگوهای عجیب و غیر منظم را بررسی کنیم.
مزایای استفاده از نمودار
استفاده از نمودار شوارت چندین مزیت دارد. اول اینکه به ما اجازه می‌دهد که فرایندها را به صورت دقیق و عینی سنجش کنیم و تصمیمات مبتنی بر داده بگیریم. دوم اینکه به ما کمک می‌کند که تغییرات طبیعی و غیرطبیعی فرایندها را تشخیص دهیم و به جای تصحيحات بيش از حدي يا كافي، تلاش كافي را صورت دهيم. سوم اینکه به ما این امکان را میدهید که با استفاده از قوانین آماری، رویدادهای جالب و مهم را در فرایند شناسایی و یادداشت کنیم. چهارم اینکه به ما این فرصت را می‌دهد که با تحلیل نمودار، علل تغییرات را پیدا کنیم و بهبودهای لازم را اعمال کنیم.
نمونه کاربردی
- برای نشان دادن مثال کاربردی از نمودار شوارت، فرض کنید که ما یک کارخانه تولید قطعات خودرو داریم و می‌خواهیم کنترل کنیم که ضخامت قطعات تولید شده در حدود مورد نظر ما باشد.
- برای این منظور، ما هر روز ۵ نمونه از قطعات را انتخاب می‌کنیم و ضخامت آن‌ها را با یک دستگاه اندازه‌گیری می‌کنیم.
- سپس میانگین ضخامت هر نمونه را محاسبه می‌کنیم و روی یک نمودار شوارت نشان می‌دهیم. خط مرکزی را در مقدار ۲۰۰ میلی‌متر قرار می‌دهیم که هدف ما است.
- حدود کنترل بالا و پایین را در مقادیر ۲۱۰ و ۱۹۰ میلی‌متر قرار می‌دهیم که حدود قابل قبول برای ضخامت قطعات هستند.
- سپس با نگاه به الگوهای نقاط روی نمودار، مشخص می‌کنیم که فرایند تحت کنترل است یا خیر.
- اگر همه نقاط در بین حدود کنترل قرار دارند و الگوهای عجیب و غیر منظم وجود ندارد، فرایند تحت کنترل است و نیاز به تغييري نيست. اگر بعضي از نقاط خارج از حدود كنترل قرار دارند يا الگوهای عجيب و غير منظم وجود دارد، فرایند خارج از کنترل است و باید علل تغييرات را پيدا كرده و رفع كنيم.
موارد مرتبط:
خانه ; Microsoft Dynamic ، ERP ، برنامه ریزی تولید . برنامه ریزی عملیات و زمان سنجی ،زمان سنجی . چالش زمان سنجی ، اهمیت تولید مبتنی بر PPC ، عوامل موثر در برنامه ریزی تولید ، TQM چیست ، EFQM چیست